Αρχαιολόγος Δεσμώτης

Η επιστημονική συγκέντρωση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος της αρχαιολογικής κοινότητας γύρω από το ετήσιο έργο της, σε Μακεδονία και Θράκη, αποτελεί κατά τη γνώμη μας και μία ετήσια ευκαιρία συλλογικής αυτοκριτικής.

Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων κάθε αρχαιολογικής διαδικασίας -έστω και με τη γνωστή συνεδριακή συμπύκνωση– λειτουργεί ανακουφιστικά για όλους. Στους συμβασιούχους αρχαιολόγους παρέχει επιπλέον και μια ελάχιστη νοηματοδοτική κάλυψη της γραφειοκρατικοποιημένης, κατά κανόνα, εργασίας τους. Η κατανάλωση ωστόσο της αρχαιολογικής πληροφορίας κινδυνεύει να καταστεί μια εξοργιστική υποκρισία αν δεν τοποθετηθεί στο πολιτικό, εργασιακό κι επιστημονικό πλαίσιο παραγωγής της.

Ιδιαίτερα μάλιστα όταν στο πρόγραμμα του συνεδρίου αντανακλάται η όλο και αυξανόμενη εμπλοκή της αρχαιολογικής επιστήμης με το ιδιωτικό κεφάλαιο και τις επενδύσεις σε μεγάλα κατασκευαστικά έργα (ΜΕΤΡΟ, TAP κ.ά.).

Αναλαμβάνουμε λοιπόν μια αδρή περιγραφή του πλαισίου αυτού από μια θέση ευθύνης, του συμμέτοχου αρχαιολόγου:

 

Η ‘αριστερή’ (με γαρνιτούρα εθνικιστικής δεξιάς) στρατηγική του ΥΠΠΟΑ -με γενικούς διευθυντές σε ρόλο εκτελεστικών οργάνων των εταιρειών- επιβεβαιώνοντας καθημερινά το ευφυολόγημα της ‘ανύπαρκτης εναλλακτικής’ με την συγκαταβατική της στάση απέναντι σε πλείστες αυθαιρεσίες και παρεμβάσεις, ευνοεί μία όλο και εφιαλτικότερη αρχαιολογική πραγματικότητα στα τεχνικά έργα:

Πλήρης απαξίωση της αξιοπρέπειας και ιδιότητας των αρχαιολόγων με προσβολές, απειλές κι υπονοούμενους εκβιασμούς από εταιρικούς μισθοφόρους (όχι απαραίτητα εκτός της αρχαιολογικής κοινότητας) προς συμβασιούχους, μόνιμους και διευθυντές αρχαιολόγους. Καταστρατήγηση εργασιακών δικαιωμάτων και του αρχαιολογικού νόμου, η οποία εν συνεχεία αποδίδεται σε ακούσια λάθη, ατυχήματα ή παραλείψεις, επικαλούμενη την ανθρώπινη μας κατανόηση. Επιδεικτική αγνόηση των τοπικών υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ και ηγεμονική συμπεριφορά των «αναπτυξιακών φορέων» σε ρόλο τιμωρού. Αποικιοκρατικής αντίληψης εκπρόσωποι των εταιρειών με διάθεση νουθεσίας προς τους ιθαγενείς αρχαιολόγους. Χρονική και ποιοτική υποβάθμιση της διαδικασίας συντήρησης, καταγραφής και μελέτης του αρχαιολογικού υλικού. Ανυπαρξία κεντρικού σχεδιασμού όλων των σταδίων της αρχαιολογικής διαδικασίας, λόγω έλλειψης συγκεκριμένης στόχευσης, σε καταφανή αντιδιαστολή με τους συστηματοποιημένους μηχανισμούς κατασκευής του έργου: μια άρρυθμη επιβεβλημένη αρχαιολογική συμμετοχή σε έναν εξωτικό χορό κατασκευαστών.

Οι ίδιοι πρωταγωνιστές, αρχαιολόγοι και εταιρείες, στο επόμενο καρέ τοποθετούνται σε ένα παράλληλο σύμπαν, όπου δύο κύρια σενάρια εναλλάσσονται:

Η ηχηρή σιωπή της αρχαιολογικής κοινότητας, ή, αρχαιολογικά συνέδρια-ημερίδες επιχορηγούμενα από κατασκευαστικές εταιρείες, με χάρτινους συντελεστές/συνέδρους, χωρίς παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Καθίσταται επομένως σχεδόν αδύνατο να αποφύγει κανείς την κοινοτοπία της υπενθύμισης ότι:

Η σιωπή θρέφει τους χειρότερους φόβους μιας ανθρωπιστικής επιστήμης και η συμμετοχή την καταργεί.

Ευχαριστούμε τις εταιρείες ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡO ΑΕ και την Κοινοπραξία ΑΕΓΕΚ Κατασκευαστική, IMPREGILO, ANSALDOSTS, SELI, HITACHIRailItaly, καθώς και τον TAPAG (BP, SOCAR, Snam S.p.A., Fluxys, Enagás, Axpo) και την Κοινοπραξία Bonatti S.p.A και J&P-ΑΒΑΞ για:

α. την εξάσκηση στη μέθοδο των τριών κατά την εκπόνηση ανασκαφικών χρονοδιαγραμμάτων (1αδιερεύνητη ταφή = 4εργατοώρες, οι 32ταφές = χ)

β. την κατάρριψη κάθε χρονικού ρεκόρ ανασκαφής και καταγραφής

γ. την πετυχημένη, προς όφελός τους, εκμετάλλευση του εσωτερικού κατακερματισμού της αρχαιολογικής κοινότητας (οι συμβασιούχοι καταγγέλλουν, οι μόνιμοι εξαγριώνονται με τις καταγγελίες, οι υπεύθυνοι του υπουργείου κωφεύουν, οι καθηγητές απαξιώνουν)

δ. όσα ζοφερά μας επιφυλάσσουν στο προσεχές αρχαιολογικό μας μέλλον (βλ. για παράδειγμα Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού)

..ενώ διεκδικούμε

μια άλλη αρχαιολογική πραγματικότητα,

αδέσμευτη από ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα,

χωρίς εργασιακή και επιστημονική επισφάλεια,

με αυτοκαθοριζόμενο κοινωνικό χαρακτήρα.