Όχι στη μετατροπή των μεγάλων κρατικών Μουσείων της χώρας

σε Νομικά Πρόσωπα

 

 

Ο Σύλλογός μας έχει επισημάνει πολλές φορές τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλα ανεξαιρέτως τα Μουσεία της χώρας, στη βάση της πολιτικής εγκατάλειψης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, και έχει καταθέσει δημόσια την άποψή του και τις προτάσεις του, εξηγώντας την ανάγκη αλλαγών: Αλλαγών, στην κατεύθυνση της βελτίωσης της λειτουργίας τους, ανάδειξης του πολιτιστικού μας πλούτου, προάσπισης των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε αυτά, υπηρέτησης των ευρύτερων και βαθύτερων παιδαγωγικών και ανθρωπιστικών σκοπών ενός Μουσείου.

Όλες οι αλλαγές που προτείνονται από το υπουργείο στο υπό διαμόρφωση, επισήμως εξαγγελθέν, νομοσχέδιο για τη μετατροπή πέντε μεγάλων κρατικών Μουσείων της Ελλάδας (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθήνας, και Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης) σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), βρίσκονται σε τελείως αντίθετη κατεύθυνση, και γι’ αυτό τις απορρίπτουμε στο σύνολό τους.

Από τις ανακοινώσεις του Συλλόγου μας, κάποτε μάλιστα σε συνεργασία με άλλα σωματεία και ενώσεις (βλ. συνημμένο 1), μέχρι και τη δημόσια αρθρογραφία εκ μέρους της διοίκησης του ΣΕΚΑ (βλ. συνημμένο 2), ο Σύλλογός μας έχει σταθεί από την πρώτη στιγμή αντίθετος στο νέο σχεδιαζόμενο πλήγμα στον Πολιτισμό.

Είναι εξάλλου χαρακτηριστικό ότι η εκπεφρασμένη πρόθεση της Λ. Μενδώνη -ήδη από τις πρώτες ημέρες της στη θέση της υπουργού- για την εν λόγω μετατροπή, συνάντησε τις αντιδράσεις σχεδόν του συνόλου του προσωπικού των Μουσείων (επιστολές διαμαρτυρίας έστειλαν οι εργαζόμενοι και από τα 5 εμπλεκόμενα Μουσεία) και των σωματείων του Πολιτισμού. Η αντιμεταρρύθμιση έμεινε μέχρι στιγμής στα χαρτιά, και αγωνιζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι θα μπει στο χρονοντούλαπο των αντι-πολιτιστικών ανατροπών που δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.

Επί του υπό διαμόρφωση νομοσχεδίου, σημειώνουμε πιο συγκεκριμένα τα εξής:

 

► Το σκάνδαλο Λιγνάδη, και η υπόθεση της επιλογής και ανάδειξης των «αρίστων» σε θέσεις όχι απλώς στελέχωσης, αλλά διοίκησης, σε θέσεις κατευθυντήριες για τις πολιτιστικές πολιτικές, είναι κομμάτι της ψυχής του νέου νομοσχεδίου. Η υπουργός όχι μόνο δεν διδάχθηκε από την «εξαπάτησή» της, αλλά σχεδιάζει να «φυτέψει», ελέω Θεού, κάθε Διοικητικό Συμβούλιο και Γενικό Διευθυντή (καταρχάς) σε καθένα από τα 5 μεγάλα κρατικά Μουσεία, αμέσως μόλις αυτά μετατραπούν σε ΝΠΔΔ.

 

► Μολονότι η έννοια του Μουσείου ΝΠΔΔ δεν ταυτίζεται με την έννοια του ιδιωτικού Μουσείου, ωστόσο είναι ένα καίριο και καθαρό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Η ίδια η οικογένεια Μητσοτάκη είναι λογικό να συγχέει την έννοια του δημοσίου με την έννοια του ιδιωτικού, καθότι μέχρι το 2000 είχε παρανόμως στην κατοχή της Συλλογή με περισσότερα από 1.000 αρχαία κινητά μνημεία, χρονολογούμενα από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ. μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. Αποδείχτηκε ότι τα περισσότερα προέρχονται από την Κρήτη, από λαθρανασκαφές του 1979 – 1980 στην περιοχή της Μονής Οδηγήτριας. Πριν λίγες ημέρες το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων άνοιξε τις πύλες του στο κοινό φιλοξενώντας τη «Συλλογή Μητσοτάκη», η οποία έγινε δημόσια μόνο όταν η κατακραυγή της κοινής γνώμης δεν επέτρεπε πλέον να παραμένει ιδιωτική. Θεωρούμε ότι και σήμερα, η πίεση που θα ασκήσει η κοινή γνώμη, θα είναι καταλυτικής σημασίας για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα των Μουσείων.

 

► Η οβιδιακή πολιτιστική αντιμεταρρύθμιση, σχεδιασμένη εύλογα εν κρυπτώ, ανατρέπει το καθεστώς λειτουργίας των Μουσείων των τελευταίων 200 ετών. Η αντιμεταρρύθμιση αυτή, δεν μπορεί να εξεταστεί αποκομμένα από τον γενικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για την εργολαβοποίηση / τουριστικοποίηση του Πολιτισμού, και τη μετατροπή ενός δημόσιου αγαθού σε αγοραίο προϊόν, το οποίο πλέον εξετάζεται με κριτήρια ανταποδοτικότητας και κέρδους. Κομμάτια της ίδιας εικόνας, είναι η τσιμενταρισμένη Ακρόπολη της Αθήνας, η λαμπαδιασμένη Ακρόπολη των Μυκηνών, οι τεμαχισμένες αρχαιότητες της Βενιζέλου.

 

► Κρίκος της ίδιας αντιπολιτιστικής αλυσίδας, ο περσινός νόμος για τον μακροχρόνιο δανεισμό (έως και μισό αιώνα!) αρχαιοτήτων σε μουσεία και συλλογές του εξωτερικού. Το ΥΠΠΟΑ, είναι ικανό να δανείζεται τα ανάγλυφα του …Παρθενώνα (!) για 4+4 έτη από την Ιταλία, ωστόσο ετοιμάζει κανονικές επιχειρήσεις εκπατρισμού ελληνικών αρχαιοτήτων για 25+25 έτη. Όλα αυτά, μέσω των μουσείων ΝΠΔΔ. Businessasusual.

 

► Για να μην έχει κανείς την παραμικρή αμφιβολία για τον κίνδυνο που διατρέχουν οι αρχαιότητες, αλλά και τα ταμεία του ελληνικού δημοσίου και οι τσέπες των Ελλήνων φορολογουμένων, με το εργοστάσιο μεταφοράς αρχαιοτήτων από και -κυριότατα- προς το εξωτερικό, που στήνεται από την κυβέρνηση και το υπουργείο, σημειώνουμε ότι 12 από τα 38 άρθρα του νομοσχεδίου, πραγματεύονται τον τρόπο με τον οποίο θα υπολογίζονται και θα καταβάλλονται οι αποζημιώσεις σε περίπτωση ζημιάς στα κινητά μνημεία.

 

► Τα ΝΠΔΔ, δεν δανείζουν, όμως, μόνο κινητά μνημεία, αλλά «μπορεί να παραχωρούνται κατά χρήση για τους σκοπούς του άρθρου 4, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι και μνημεία, υπό όρους και προϋποθέσεις που τίθενται στην απόφαση αυτή. Τα τέλη που καταβάλλονται για την παραχώρηση της παρούσας, καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού και Αθλητισμού». Ο Σύλλογός μας υπήρξε, δυστυχώς, προφητικός ως προς αυτό (βλ. συνημμένο 3).

 

► Λαμβάνοντας κανείς μια πρώτη γεύση από τον τρόπο επιλογής προσωπικού στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης, και από τους όρους εργασίας των συμβασιούχων και μονίμων εργαζομένων, μπορεί να υποθέτει πώς διαμορφώνεται το εργασιακό τοπίο στα Μουσεία ΝΠΔΔ. Οι εργαζόμενοι έχουν να περιμένουν μόνο επιδείνωση των εργασιακών συνθηκών, με χαρακτηριστικό τον τίτλο του μοναδικού άρθρου του νομοσχεδίου που ευθέως αναφέρεται στο νέο εργασιακό καθεστώς: «Προσωπικό εργασίας καθ’ υπέρβαση του υποχρεωτικού ωραρίου – Τροποποίηση του ν. 4354/2015».

 

► Το νομοσχέδιο ανατρέπει ακόμη και τον 4858/21, δηλαδή τον νόμο με την κωδικοποίηση που έκανε πριν λίγους μήνες η ίδια η κυβέρνηση, της κείμενης νομοθεσίας (ν.3028/2002, ν.3658/2008, ν.4355/2015, ν.4688/2020, κλπ.) για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς. Έχει σημασία ότι το 19μελές Συμβούλιο Μουσείων που προβλέπεται στους νέους σχεδιασμούς και το οποίο, μεταξύ πολλών άλλων, «εισηγείται στον Υπουργό για τις αρχές που διέπουν τη μουσειακή πολιτική του Κράτους», είναι κατά το μείζον μέρος του, συγκαλυμμένα ή απροκάλυπτα, φυτευτό από την κυβέρνηση και τον υπουργό Πολιτισμού. Χωρίς περιττές προσποιήσεις, η μουσειακή πολιτική έρχεται να ταυτιστεί με την κυβερνητική πολιτική.

 

► Το κερασάκι στην τούρτα: Στα άρθρα του νομοσχεδίου, επανέρχεται η συζήτηση για την ενεργοποίηση του Μητρώου Προσωπικού Αρχαιολογικών Εργασιών (ΜΠΑΕ). Το Μητρώο αυτό υποτίθεται θα έμπαινε σε λειτουργία το 2020. Τώρα υποτίθεται θα τεθεί σε λειτουργία το 2024. Άβουλοι και μοιραίοι αντάμα, νομοθετούν τα ήδη νομοθετημένα, χωρίς να λύνουν κανένα επί της ουσίας πρόβλημα, όταν τυχόν δεν δημιουργούν προβλήματα. Επισυνάπτουμε την ενημέρωση που έκανε ο Σύλλογός μας για το ΜΠΑΕ εν έτει …2018 (συνημμένο 4).

 

Συνεχίζοντας την προσπάθεια που ξεκινήσαμε στις αρχές του προηγούμενου έτους, και συντονίζοντας ξανά τους αγώνες μας με Σωματεία και Συλλόγους του πολιτισμού που επίσης τίθενται ενάντια στη μετατροπή των κρατικών Μουσείων σε ΝΠΔΔ, ζητάμε να σταματήσει εδώ κάθε αντιπολιτιστικός σχεδιασμός!

 

• Καμία μετατροπή μουσείου και αρχαιολογικού χώρου σε ΝΠΔΔ!
• Όχι στην «απελευθέρωση» της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς!
• Γενναία ενίσχυση του προϋπολογισμού σε πολιτισμό, υγεία και παιδεία!
• Μαζικοί διορισμοί μόνιμου προσωπικού όλων των ειδικοτήτων στο ΥΠΠΟΑ!

1.Κοινή ανακοίνωση για τα μουσεία  2.Ανοιχτή επιστολή  3.Μνημεία για γάμους και βαπτίσεις  4.Ενημέρωση για το Μητρώο