Τα μνημεία στα νύχια των πολιτικών σκοπιμοτήτων

Ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων καταδικάζει την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης για μετατροπή της Αγίας Σοφίας, του ναού συμβόλου του βυζαντινού πολιτισμού και οικουμενικού μνημείου, σε τζαμί! Μετά την εκμετάλλευση και χρήση σαν μοχλού πίεσης των προσφύγων και μεταναστών, η κυβέρνηση του Ρ.Τ. Ερντογάν επιχειρεί το ίδιο με την ενέργεια αυτή, καλλιεργώντας τον τουρκικό εθνικισμό δια της θρησκευτικής οδού.

Ο σημερινός πρόεδρος της Τουρκίας, υπέγραψε απόφαση για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος και προανήγγειλε μάλιστα την τέλεση της πρώτης μετά από πολλά χρόνια μουσουλμανικής προσευχής στο εσωτερικό της για την Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020. Αιώνες ιστορίας επιχειρείται να συγκαλυφθούν, μαζί με τα ψηφιδωτά του ναού, ενώ υποβαθμίζεται το βυζαντινό και χριστιανικό παρελθόν του ναού, καθώς και η αιτία δημιουργίας της Αγίας Σοφίας ως ναού της Ορθοδοξίας.

Θυμίζουμε ότι ο ναός από το 1934 έχει μετατραπεί σε Μουσείο, ενώ το 1985 έχει ενταχθεί στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με κύριο μέλημα τη διάσωση των τοιχογραφιών και αποκάλυψη των ψηφιδωτών του ναού που είχαν για αιώνες ασβεστωθεί κατά την παλαιότερη χρήση. Τώρα, αντί για αναζήτηση μεθόδων για την ανάδειξη των ψηφιδωτών αριστουργημάτων της Αγίας Σοφίας, αναζητούνται μέθοδοι για την κάλυψή τους. Συμβαδίζουν το πολιτικό και το πολιτιστικό πισωγύρισμα.

Στην πρόσφατη ιστορία διαπιστώνεται πως η παγκόσμια κοινότητα ένιψε τας χείρας της μπροστά στους Γερμανούς κατακτητές που σύλησαν θησαυρούς παγκοσμίως από τις χώρες κατοχής τους, ενώ δεν παίρνει θέση απέναντι στο γιγαντωμένο φαινόμενο λεηλασίας και έκθεσης κλεμμένων μνημείων στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, Βρετανικό, Λούβρο κ.ά.. Ανέχθηκε τις διαρπαγές και καταστροφές μνημείων στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Συρία, από τον αμερικανικό στρατό και τους συμμάχους του, και την μεταπώλησή τους σε οίκους δημοπρασιών, προκειμένου να κοσμήσουν ιδιωτικές συλλογές παγκοσμίως. Τα μνημεία αποστειρώνονται και υποβιβάζονται σε προϊόντα τέχνης, καθώς απογυμνώνονται από το πολιτισμικό, ιστορικό, αρχαιολογικό, πνευματικό και καλλιτεχνικό τους υπόβαθρο, και ολοένα συχνότερα μετατρέπονται σε μέσα άσκησης πολιτικών πιέσεων, υπηρέτησης σκοπιμοτήτων και οικονομικών σχεδιασμών. Αποδεικνύεται ξανά ότι οι παγκόσμιοι οργανισμοί κατ’ επίφαση, ως φαίνεται, λειτουργούν για την προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς, αφού δεν φαίνονται ικανοί καν να καταγγείλουν, πόσο μάλλον να αποτρέψουν, τη λεηλασία των θησαυρών του πολιτισμού και του πνεύματος.

Η ελληνική κυβέρνηση είναι διττώς ανίκανη να υπερασπιστεί τα μνημεία του πολιτισμού, καθώς, αφενός, εγκαταλείπει κυριολεκτικώς στην τύχη τους όσα υπάρχουν εντός της επικράτειάς της, καθιστώντας σχεδόν υποκριτική την «αγωνία» της για τα εκτός συνόρων μνημεία. Αφετέρου, η πραγματική απάντηση στην εργαλειοποίηση των μνημείων και στην καλλιέργεια του εθνικισμού από τη γείτονα, ΔΕΝ είναι τα πολιτισμικά αντίποινα και η καλλιέργεια θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, εκδικητικότητας και εθνικισμού από την πλευρά μας, αλλά η ουσιώδης προάσπιση και προστασία των μνημείων.

Καταγγέλλουμε την πολιτική εκμετάλλευση των μνημείων του πολιτισμού, που φτάνει μέχρι την καταστροφή των τελευταίων!

Ενισχύουμε τις φωνές ενάντια στον εθνικισμό, τον φασισμό, τον σκοταδισμό! Καμία απάντηση σε εθνικιστικά παραληρήματα της τουρκικής κυβέρνησης, μόνος στόχος η διάσωση των μνημείων και του πολιτισμού!

Απαιτούμε και προασπιζόμαστε την προστασία των αρχαίων μνημείων υπηρετώντας σήμερα τις διαχρονικές αξίες του πολιτισμού, την ελευθερία, την ειρήνη, τη φιλία των λαών!