Στην προκρούστεια κλίνη

Τον Σεπτέμβριο του 2021 ο Σύλλογός μας κατέθετε από κοινού με άλλα σωματεία και φορείς στον χώρο του Πολιτισμού αίτημα αναστολής των εργασιών απόσπασης αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου και αίτημα ακύρωσης της ΥΑ Μενδώνη που ενέκρινε τη σχετική μελέτη, καταγγέλλοντας τόσο την υλοποιούμενη, ανεπαρκή μελέτη απόσπασης, όσο και την ίδια την ουσία του τεμαχισμού της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Με την 6/2022 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας της 19/01/2022 (επισυνάπτεται) απορρίφθηκε η αίτηση αναστολής (και εκκρεμεί η απόφαση για την αίτηση ακύρωσης). Στις μέχρι τώρα αποφάσεις του για τον σταθμό Βενιζέλου, το Συμβούλιο της Επικρατείας στέκεται στο επιστημονικό και ηθικό ύψος του ΚΑΣ. Σημειωτέον ότι το δικαστήριο ουδέποτε εξέτασε το κατεπείγον αίτημα για την έκδοση προσωρινής διαταγής να σταματήσουν οι εργασίες της απόσπασης έως την έκδοση απόφασης επί της αίτησης αναστολής. 

Με μια διατύπωση λογοπαίγνιο, που διατηρεί τις αρχαιότητες σε προκρούστεια κλίνη, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ κρίνει πως «η βασιμότητα των λόγων ακυρώσεως ούτε αποκλείεται, ώστε η αίτηση να απορριφθεί γι’ αυτόν τον λόγο, ούτε όμως είναι προφανής, ώστε να διαταχθεί η αναστολή για τον ίδιο λόγο».

Αν το αίτημα αναστολής (εν είδει ασφαλιστικών μέτρων) για άμεση παύση των εργασιών, χρειάστηκε 4 ολόκληρους μήνες για να εξεταστεί και να κριθεί (το ΣτΕ κατά τα άλλα χρειάστηκε μία ημέρα για να συνέλθει και να αποφανθεί επί του αιτήματος για έκδοση προσωρινής διαταγής για τις διαδηλώσεις της 17 Νοέμβρη 2021) και με δεδομένο ότι η απόσπαση αναμενόταν να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2021 σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα της εργολαβίας τεμαχισμού και απόσπασης, ουσιαστικώς η χρονοτριβή έκδοσης απόφασης ισοδυναμεί με απόφαση, σε βάρος των αρχαιοτήτων. Αλήθεια, τι θα προτείνει στην πράξη το ΣτΕ αν η αίτηση ακύρωσης δικαιωθεί μεν, με καθυστέρηση δε, και τα αρχαία έχουν ήδη αποσπαστεί; «Ξανατοποθετήστε τα, ξανακολλήστε τα, και θα τα αποσπάσουμε με τον προσήκοντα τρόπο»; Ή μήπως με τις καθυστερήσεις προωθείται το να καταστεί η δίκη άνευ αντικειμένου και έτσι το ΣτΕ να απόσχει της κρίσης;

Στο μεταξύ, ο ανάδοχος των αρχαιολογικών εργασιών στο Μετρό Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την ΕΦΑ πόλης Θεσσαλονίκης, εντατικοποιούν τη διαδικασία απόσπασης: επιπλέον προσλήψεις με άρωμα από τα παλιά, και συμβάσεις «…βάθους» (δηλαδή διαμόρφωση χρονικού ορίζοντα εργασίας σε συνάρτηση με την επίτευξη του επιθυμητού βάθους εκσκαφής), οι οποίες δίνουν συνέχεια στην αντεργατική και αντιεπιστημονική κατεύθυνση την οποία ο ΣΕΚΑ έχει καταγγείλει και στο παρελθόν, και μάλιστα και με 4μερείς συσκέψεις στο υπουργείο Εργασίας. Αύξηση του καθημερινού ωραρίου με απαίτηση υπερεργασίας (η αντίδραση των εργατοτεχνιτών απέτρεψε την εφαρμογή βραδινής 9ωρης βάρδιας με ώρα λήξης των εργασιών τη 12η νυχτερινή). Επιβολή χρήσης αδειών σε εργαζομένους και εργοδοτική «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας. Εργασία και το Σάββατο η οποία δεν αμείβεται αλλά δίνεται ως ρεπό. Γενικά η εταιρεία ΑΚΤΩΡ υπεύθυνη για το αρχαιολογικό κομμάτι στο Μετρό Θεσσαλονίκης αξιοποιεί πλήρως τις διευκολύνσεις που της παρέχει ο νόμος Χατζηδάκη, εφαρμόζει την αντεργατική πολιτική και κλιμακώνει την επίθεση στους εργαζόμενους, τους συλλογικούς φορείς και τα δημοκρατικά δικαιώματα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η ΑΚΤΩΡ, που σήμερα διαφημίζει στην ψηφιακή σελίδα της κύκλο εργασιών 499 εκατομμυρίων σε 25 χώρες, είναι ο μόνος εργοδότης σε επίπεδο επικράτειας που δεν έχει ακόμη εφαρμόσει τη ΣΣΕ του ΣΕΚΑ, αλλά πληρώνει τόσο τους αρχαιολόγους όσο και τις λοιπές ειδικότητες, σύμφωνα με τις αυθαίρετες υποδείξεις της Αττικό Μετρό.

Κόντρα στις πολιτικές και τις πρακτικές αυτές, που διατηρούν τις αρχαιότητες αλλά και τους εργαζόμενους σε προκρούστεια κλίνη, και με διαφορετική αλυσίδα προβλημάτων να αναδύεται κάθε φορά από κάθε μεγάλο αρχαιολογικό έργο, βασικά ζητούμενα για τον ΣΕΚΑ παραμένουν η μέγιστη δυνατή ενότητα των εργαζομένων απέναντι στα κοινά τους προβλήματα και η υπεράσπιση των συλλογικών διεκδικήσεων και του συνδικαλισμού, σε χαλεπούς καιρούς εργασιακής επιβίωσης.

Περίληψη Απόφασης ΣΤΕ